Kategoria: Podpatrzone

Opublikowane w

Kill process

W zarządzaniu systemem operacyjnym komputera jest taka komenda: kill. Oznacza ona zatłuczenie, zabicie, przerwanie, zamordowanie jednego z procesów uruchomionych w komputerze.

Chodzi o to, że wewnątrz komputera toczy się swoiste życie. Tak jak w człowieku – uruchomionych jest wiele procesów pozwalających na funkcjonowanie, tak we współczesnym komputerze – w pamięci operacyjnej, w procesorze, biegną procesy „utrzymujące przy życiu” różne części systemu. Dzięki nim widzimy poruszający się wskaźnik myszy, widzimy znaki wklepywane w klawiaturę, słyszymy dźwięki, odbieramy pocztę, łączymy się przez komunikatory.

Pamiętam pierwsze domowe komputery. Obsługiwały naraz tylko jeden „proces”. Mogły zająć się też na chwilę czymś innym niż ten proces, ale wymagało to tzw. przerwania. Procesor odkładał wtedy na bok to, czym się zajmował, i na chwilę brał się za coś innego. Z czasem ilość przerwań rosła, pojawiły się ich poziomy – wyższy, niższy. Komputer ma hierarchię procesów. Jeden może odłożyć na później, inne muszą zostać obsłużone bezwarunkowo. Kiedy nagle tracimy nad nim kontrolę – kiedy przestaje reagować na klawiaturę, myszkę – coś poszło nie tak.

Teraz leżę w łóżku i próbuję zkillować siebie. Po dniu pełnym pędu, w którym, o dziwo, udało się zrealizować wszystkie punkty planu, nie mogę przestać. Kill, Kill – zatrzymaj się. Ale jeszcze kręcą się migawki – droga, drzewa, ulica zalana słońcem, szyny tramwajowe, które trzeba omijać rowerem, sprzedawca w sklepie elektrycznym, twarz bląd dziewczyny, z którą rozmawiałem przez chwilę, dźwięk migawki aparatu, nocny asfalt drogi do domu. I pęd, pęd czym prędzej, w ciemności, który nie chce przestać. Kill. Jutro musisz wstać przytomny. Wziąć witaminę B i magnez. Ale to jutro, teraz – kill twój proces, niech zamknie wreszcie oczy.

Opublikowane w

Ludzie radia…

…mnie zachwycają. Niepozorni, nie zwracający na siebie uwagi, są przede wszystkim – cisi. Nie nadużywają dźwięków, szanują je, dawkują z pełną świadomością. I z wrażliwością, która jest niepowszednia, niepowtarzalna, nawet zdumiewająca.

Świat dziennikarzy, lektorów radiowych wyraźnieje, gdy zaczynają mówić. Wtedy otwiera się objawienie, gdyż w ich głosie zawiera się szeroki świat kolorów, pejzaży, odcienie słonecznej i deszczowej pogody, pęd podróży i spokój zatrzymania.

Niewiarygodny świat, do momentu, w którym nie zabrzmi.

Opublikowane w

Gra o rzeczywistość

Stuart A. Kauffman, w swojej książce „Świat poza fizyką” opisuje fizyczne podstawy życia – bo nie są one czymś tajemniczym i mistycznym, ale są mechanizmami, które można badać metodami naukowymi. Ale samo życie wyrasta ponad fizykę, wręcz poza fizykę. „Brakuje nam pojęć, aby to wszystko wyrazić” – pisze. Niewątpliwie „należymy do świata żywych stworzeń, które same się tworzą”. Nie można jednak przewidzieć tego, co powstanie w tym procesie tworzenia. „Wyłania się niepoznawalne„ i „tworzy naszą biosferę o coraz większej złożoności.” Fizyka nie daje odpowiedzi skąd się to wszystko bierze. Nikt tego nie wie. A to jest właśnie świat poza fizyką – to jest nasze miejsce – między „niemą” materią a ludzką wyobraźnią. To cały ogromny świat, albo ”kompletnie pozbawiony świadomości, albo też wysoce samoświadomy”. ”Nikt nie wie anie nie może wiedzieć, co się wydarzy, gdyż biosfera ewoluuje i kształtuje własną przyszłość na różne sposoby, których nie jesteśmy w stanie z góry określić”.

Kaufmann pisze też, że pomiędzy bytami których cechuje życie toczy się nieustanna gra. „Organizmy zaczynają prowadzić ze sobą gry zależne od kontekstu, o rosnącej różnorodności: gry finezyjne. Np. skały tego nie potrafią. Wraz ze zróżnicowaniem kwitnącej biosfery gwałtownie rośnie ilość informacji zależnej od kontekstu” (s. 139).

Dopowiadam od siebie, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu bylibyśmy skłonni nazwać te gry „walką”. Ale w ostatnim czasie cywilizowana ludzkość ma skłonność do łagodzenia określeń. Jest to gra o zasoby, wpływy, czyli w efekcie o poczucie bezpieczeństwa i możliwość rozwoju. Jest to gra, w której różne byty zawiązują alianse, dłuższe lub krótsze, przeciwko wspólnemu przeciwnikowi, w której nie mówi się wszystkiego, co się wie, w której steruje się najbliższą i dalszą rzeczywistością by prowadzić ją w kierunku pożądanej wersji.

Można się oburzać na tę grę, można kojarzyć ją z zaprzeczeniem uczciwości, szczerości, otwartości. Ale to na nic. Przecież nawet rodzice, chcąc wpływać na swoje dzieci, są zmuszeni wejść z nimi na wielką szachownicę, w której ruchy trzeba przewidywać na kilka do przodu. „Wygrywa” ten, kto więcej ich przewidzi.

Stuart A. Kauffman, „Świat poza fizyką. Powstanie i ewuoucja życia”, Compernicus Center Press, 2021, Oxford University Press 2019.

Opublikowane w

Ignorancja w służbie

Jeśli masz przed sobą ignoranta, to zamiast się wściekać ewentualnie zamiast go broń boże uświadamiać (za co i tak nie będzie wdzięczny, a najprawdopodobniej zyskasz wroga) – po prostu wykorzystaj jego ignorancję w jak najlepszym celu, najlepiej jak potrafisz, zgodnie z własnym sumieniem.

Opublikowane w

Wzdychając za menadżerem

który inspirował tak, że w rozmowie z nim zyskuje się wizję. Że można dokończyć jego zdanie, bo wiadomo, do czego zmierza, o co mu chodzi. Więcej – ta wizja, którą on wywołał, zachwycała, i chciało się w niej uczestniczyć, być jej częścią, samemu tworzyć ją. Współtworzenie wizji stawało się też nobilitacją, otwierało nowy horyzont, zapowiadało lepsze czasy. Nie tylko finansowe, przeciwnie – te finansowe stawały się mniej ważne.

Menadżer to sposób mówienia, ton głosu, to sposób chodzenia, siedzenia, patrzenia, kontaktu. Chciało się być tym, kim był menadżer. Menadżer nie mówił „rany boskie, znowu jest coś do zrobienia”, bo to do zrobienia było oczekiwane. Ale biada, jeśli menadżerowie uczą się i powtarzają mechanicznie – gesty, słowa, postawę – których uczą się na szkoleniach. Jeśli nie mają w sobie tych cech, które próbują pokazać, są odbierani jeszcze gorzej, niż gdyby nie byli na żadnym kursie.

Menadżer pociąga pięknem, które ma w sobie, bo piękno ludzie chcą mieć przy sobie, chcą je naśladować, chcą spełniać jego życzenia.


Opublikowane w

sam sobie wezmę

Teatr Bagatela organizował cykliczną imprezę pt. „Festiwal Sztuki Aktorskiej”, podczas której prezentowano postacie aktorów. Były spektakle, wywiady. Bohaterem jednej z edycji był Dariusz Starczewski i podczas wywiadu powiedział coś, co zapamiętałem tak: „sam sobie wezmę to, na co zasługuję”.

To zdanie, które może komuś może się jawić jako buńczuczne i dumne, dziś widzę jako bardzo praktyczne i w sumie jedyne, dzięki któremu można czegoś dokonać. Darek mówił wtedy o czekaniu na to, że ktoś dostrzeże zdolności, pracę, doceni i pozwoli zarobić. (Tak, zarobić; nie kokosy, ale żeby móc żyć bez szarpania się.) Ale takie czekanie to złuda. Liczy się to, jak sami wykorzystamy nasze zdolności, czy sami docenimy naszą pracę i czy będziemy umieli na niej zarobić. Liczy się to, czy wiem, czego chcę i czy robię to, żeby to osiągnąć.

Poprzednie zdanie jest już wyświechtanym sloganem i tak, jak to jest ze sloganami – wszyscy je powtarzają, ale rozumieją tylko ci, którzy tego doświadczyli. Reszcie się wydaje, że rozumie.

Opublikowane w

tzw. siła przebicia

Dzieci z szóstej klasy zwiedzają teatr. Przechodzą zakulisowymi korytarzami, oglądają pracownie krawieckie, oświetleniowe, akustyczne. Mają fascynację w oczach. Trafiają do perukarni. Jest tam wielka peruka, szeroka, z falami i lokami. Można ją przymierzyć. Zgłasza się mała dziewczynka, ale jej kolega stoi bliżej, jest pierwszy. Po nim dziewczyna znów podnosi rękę do góry, ale za pierwszym kolegą pojawia się drugi i peruka ląduje na jego głowie. Dziewczynka czeka i kiedy chłopak zdejmuje perukę, ona przypomina pani perukarce: „teraz ja”. Niestety, jakoś z boku swoją uwagę zwraca kolejne dziecko, a potem znów kolejne, w końcu pani perukarka stwierdza, że już wystarczy, że odkłada perukę na półkę. I odłożyła.

Gdyby nie obserwująca z boku opiekunka, która przyglądała się tej sytuacji, gdyby nie zwróciła uwagi i poprosiła: jeszcze to dziecko… Cierpliwa, taktowna i miła uczennica nie spełniłaby swojego marzenia.

Tak po prostu jest. Można radzić temu dziecku, żeby głośniej się upominało, było bardziej przebojowe i tak dalej. Albo żeby znalazło takie środowisko, które docenia takt i cierpliwość. Ale nie zmieni to pewnego rysu charakterologicznego, osobowości. Można sprawić sobie protezy, nauczyć się kilku sposobów, żeby się nimi wesprzeć. Lecz możliwe, że w tych najważniejszych momentach, w których należałoby być kimś innym, będzie się znów sobą, i możliwe, że tylko pomoc kogoś innego przechyli szalę.

Opublikowane w

Znaleziona kartka

Szlak turystyczny w okolicach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Nigdy tu nie byłem, dziwne trakty w lesie, niektóre jakby przestarzałe, bo na drzewach farba wyblakła i trudno je odnaleźć w powiązaniu z innymi ścieżkami i szlakami. Na rozstaju dróg – taka kartka. Wśród wysokich traw, jakie wzrosły od wiosny i utrzymują się jeszcze w pełni lata.

Przerażające, ilu rzeczy nie umiem, nie zdążyłem się nauczyć, nikt mnie nie nauczył, nie zmusił, bym się nauczył, nie uświadomił, że trzeba się nauczyć.

Zatrważające, jak do niedawna nie zdawałem sobie sprawy z podstawowych kwestii, a dopiero co zacząłem sobie zdawać sprawę i wziąłem się za siebie, żeby nadrobić zaległości. Ale to jeszcze daleka droga.

Niesamowite, że zbyt wiele potocznych i normalnych rzeczy wywoływało we mnie strach i opór przed działaniem, spróbowaniem.

Przemożne przeświadczenie, że straciłem dziesiątki lat własnego życia, że wszystko, o co walczyłem i czego się nauczyłem, to tak niewiele, to niewiele się liczy.

Opublikowane w

Teraz albo nigdy

Łysiejący Zdzisiek stoi przed szpitalnym łóżkiem, tam, gdzie kończą się nogi. Przemawia do śpiącej postaci.

– Zośka, nie spieprz tego. Dostałaś szansę, wyciągnęli cię z mogiły, ustawili nerki, serce, płuca. Ruch należy do ciebie, albo będziesz gnuśnieć w wyrze, albo spróbujesz się z niego wydostać. Zośka, jak wolisz sczeznąć, ja się ciebie pytam, bo i tak byłaś jedną nogą na tamtym świecie. Ja bym cię widział, jak wracasz do domu, ale pytanie, czy chcesz. Czy chcesz jeszcze żyć, ja się ciebie pytam i oświadczam, że wyciągnęli cię z mogiły, doktorzy wyciągnęli, a ja mogę coś dla ciebie zrobić, ale nie zrobię tego, że będę chciał za ciebie żyć. Życie, k…a, to nie zabawa, albo walczysz i jeszcze żyjesz, albo nic nie robisz i zdychasz. A ja zdycham razem z tobą, jeśli ty nic nie zrobisz. Tak więc nie wiem, czy ci wszystko jedno, że rozpieprzę sobie kręgosłup, albo że będę patrzył, jak dogorywasz, ale mam nadzieję, że nie wszystko jedno, że powalczysz i będzie ci się chciało…

– Koniec odwiedzin! – niska kobieta w niebieskim fartuchu zaciąga zieloną zasłonkę.

Opublikowane w

Katarzyna schodzi w dół

Katarzyna, odkąd przeszła na emeryturę, czeka na natchnienie. Przesiaduje przy stoliku, po którego drugiej stronie gra telewizor. Jednym ruchem kładzie się na łóżku, drugiem ruchem – wstaje. Ma trzy kroki do kuchni i cztery do toalety. Nie chodzi na spacery, zakupy przywożą jej do domu. Gdy musi gdzieś wyjść, samochód czeka na nią przy drzwiach, podwozi pod drugie drzwi, o kilka kroków. Sens życia – bliskie przyjemności, ekran telewizora, jedzenie. Katarzyna jest coraz większa. Coraz trudniej wstaje. Czeka na natchnienie, a przepowiada o szybkiej śmierci. Programy telewizyjne, czasowe znieczulenie.

Jeśli ktoś zakończył w sobie życie, dlaczego mu je przywracać? Sprawy toczą się nieuchronnie, program zapisany w mózgu realizuje swój scenariusz. Tak widocznie musi być. Uparty człowiek, który przez całe życie robił to, co chce, teraz myśli o odejściu.