Kategoria: Bliżej Niego

Opublikowane w

Kazanie

Słucham kazania na temat modlitwy. Minęło dwadzieścia minut, a ciągle słyszę przykłady złych modlitw – jak inni chrześcijanie źle się modlą.

Mówca przyjął strategię definiowania przez negację, przeciwieństwo. Słucham więc na razie o różnych złych modlitwach. Można się zdołować. Ewentualnie na odwrót – można pomyśleć, że sami modlimy się lepiej niż inni. Ale ta druga możliwość jest szyta zbyt grubymi nićmi, po prostu mało prawdopodobne, żebym akurat ja był jakiś lepszy od innych. Ale jestem przekonany, że mówca też nie twierdzi, że jest lepszy od innych. Z trzeciej jednak strony – to co mówi, bez wątpienia prowadzi do takiego wniosku, że jesteśmy lepsi, on i ja. Nieumiejętność wyrażania się czy ukryte w podświadomości poczucie wyższości?

Mówca kreuje świat, tworzy teorie, wskazuje problemy i je rozwiązuje, przeżywa radości, smutki, dramaty, maluje obrazy, przeprowadza historie, a jednak – to wszystko może powodować np. wzruszenie ramion słuchaczy, bo nie odbierają tego, nie rozumieją, nie czują tego, co on mówi. To jest problem kazań – siłą rzeczy muszą uogólniać, będąc skierowane do słuchaczy jako przekazy jednokierunkowe. Mówca może łatwo oderwać się od rzeczywistości. 

Wyjściem z sytuacji jest odnoszenie się do tego, co wzięte z życia. Kiedy opowiadamy historię, która się zdarzyła, trudno się pomylić. Pomylić się można, gdy zaczyna się tworzyć interpretacje tego, co się zdarzyło, a pomylić się całkiem już łatwo, gdy zaczynamy oceniać to, co się zdarzyło.

Opublikowane w

Symbioza pasterza i owiec

Napiszę o czymś, co mi się wydaje i wcale nie musi być słuszne.

Obserwuję specyficzne połączenie pasterza duchowego oraz owiec, które się wokół niego gromadzą. Ciekawe jest to, że najwyraźniej (najwyraźniej dla mnie, takie mam wrażenie), pasterz i owce nawzajem siebie potrzebują. Nie ot tak sobie – konkretnie pasterz potrzebuje takich, jak owce. A owce – chcą mieć dokładnie kogoś takiego, jak pasterz.

Pasterz prowadzi, co sprowadza się do wygłaszania tez, nauk, obserwacji. Pasterz lubi wygłaszać, czuje się wtedy we własnym żywiole. Obserwuje świat, dokonuje analizy, syntezuje zasady, co przejawia się w wygłaszaniu tez.

Owcą zostaje się wtedy, gdy głos pasterza zachwyci. Gdy jego głoszenie zostanie potwierdzone wystarczającą ilość razy. Potem zaczyna się okres stabilizacji, w której głos pasterza jest akceptowany mimochodem, prawie automatycznie. Wtedy pasterz musiałby zrobić coś bardzo odbiegającego od jego dotychczasowego stylu, aby u owiec zapaliło się pomarańczowe światło.

Trwa stabilizacja. Pasterz wygłasza, w zamian zbiera pozytywne oddźwięki od owiec. Obie strony dostają to, co lubią – pasterz: potwierdzenie, że jego działalność ma sens, że wiele innym daje; owce: mają przygotowany pokarm, do którego przywykły, który dostają regularnie, co je uspokaja, daje poczucie stabilności, pewności, spokoju.

Tworzy się towarzystwo wzajemnego poklepywania po plecach. Obu stronom zaczyna być tak dobrze, że z niepokojem, niesmakiem odbierane jest to, że ktoś po plecach nie klepie. Pasterz ma rację, bo owce potrzebują kogoś, kto ma rację. Pasterz, który strzeli gafę, musi trwać na stanowisku, bo inaczej przestałby być w oczach owiec pasterzem. Zresztą same owce bronią wizerunku pasterza, bo bez niego wzrasta u nich poczucie osamotnienia, dezorientacji.

W ten sposób układ ten zaczyna dryfować w kierunku nadanym przez proste potrzeby obu stron – akceptacji oraz bezpieczeństwa. Słuszność, prawda, stają na dalszej pozycji.

Podział na kler i laików jakoś tkwi w człowieku. Ale do czasu. To się zmienia, bo laicy albo przestają wierzyć w kler, albo sami zaczynają mieć aspiracje bycia klerem. Oczywiście to nie jest takie proste, być pasterzem. Jednocześnie chyba coraz mniej osób chce należeć do owiec, co wywołuje niezadowolenie pasterzy.

Opublikowane w

Uświęcona forma nabożeństwa

Siedzieć w sali, bez ruchu, śpiewać, słuchać, otwierać Biblię, czytać. Uświęcona u większości chrześcijan. Nie, to nie jest krytyka! Tylko co mają zrobić podczas takich nabożeństw kinestetycy, tacy jak Wiesiek właśnie? Od dzieciństwa uczy się ich, tak samo jak wszystkich – bądź spokojny, siedź cicho, słuchaj. Od dzieciństwa mają problem z taką formą pobożności. Zmagają się z nią, bo chcą być dobrymi chrześcijanami, ale nie mogą wysiedzieć. Co tam godzinę, dwie. Ale cały dzień?

„Nieopuszczanie społecznego zgromadzenia” – to ponoć siedzenie na nabożeństwach. Jeden dzień, z całego weekendu, to jeszcze nie tak dużo. Ale dwa dni! A trzy! (Wiesiek nie zaprzecza, nie krytykuje, bo dla większości to jest piękne, pożądane, to odpoczynek, oderwanie od codziennych trosk. Ale są tacy, może niewielu, może całkiem sporo, dla których to jest naprawdę wyczyn – wysiedzieć!)

„Niektórzy pojechali nad wodę, inni zwiedzają zabytki, jeszcze inni uprawiają sport, ale my przyszliśmy tutaj, spotkać się z Panem”.

Eliasz szedł czterdzieści dni, żeby spotkać się z Panem, ale on szedł. Dlaczego jedyną uznaną formą nabożeństwa ma być: siedzieć? Przez dziesiątki lat Wiesiek zmusza się, żeby wytrzymać na nabożeństwie, mustruje się, że widocznie nie lubi wiary, nie lubi Boga, skoro na nabożeństwie najnormalniej nie chce być. Po latach przychodzi mu do głowy, że gdyby zmienić formę, z siedzenia i słuchania kazań, np. na pielgrzymkę, to okazałoby się, że Wiesiek uwielbia, kocha Boga i bez zastanowienia, bez szemrania, szedłby za Nim przez resztę swojego życia!

Jako to się stało, że dopiero teraz przyszło to Wieśkowi do głowy? Głowy, która zaczyna być siwa. W pierwszej chwili wzbiera w nim złość. Że słuchał, że dał się na to nabrać – na prymitywne ujęcie „świętego zgromadzenia”. W drugiej chwili myśli, że nie może się złościć na pasterzy i nauczycieli, bo to jest złe, z pewnością niesprawiedliwe. Co więc zrobić? Jak pogodzić to w sobie?

Opublikowane w

Wiara i wrażliwość

Na początek zastrzegam – co napiszę dalej, będzie o mnie, a nie o innych. Dla każdego jest dobre trochę coś innego, choć oczywiście jako ludzie spotykamy się w pewnych potrzebach (np. jedzenia, snu).

Tyle lat trzeba było, żebym się przekonał, że moje dawanie świadectwa wiary nie polega na mówieniu o Jezusie, na częstym wyliczaniu, co On dla mnie zrobił, na cytowaniu wersetów Biblii do każdej sytuacji życia. Byłem uczony, że życie dzieli się na świeckie i religijne, a człowiek religijny powinien mieć jak najmniej wspólnego z życiem świeckim. Mój opór przeciwko śpiewaniu na ulicy utworów religijnych wynikał ponoć ze wstydu – tak mi mówiono – a wiary człowiek nie powinien się wstydzić. Co wiem teraz – to jest nie do końca tak, jak słyszałem. W ogóle często bywa, że słyszę coś, ale po dokładniejszych moich badaniach okazuje się, że sedno tkwi trochę w innym miejscu.

Tak więc wcale nie musi chodzić o wstyd czy o strach, jeśli ktoś nie wymienia publicznie Boga i swojej wiary. Chodzi raczej o świadomość, że wiara nie jest taka prosta, ale jeszcze bardziej o to, że prawdziwa wiara jest czymś osobistym, intymnym. 

Sprawy nieba zostały ukazane prostaczkom (tak powiedział Jezus), ale to nie musi oznaczać, że człowiek ma zostać w tym stanie do końca życia. Słowa „niech wasze słowa będą tak-tak, nie-nie” nie mają spowodować, że ignoruję, nie dostrzegam skomplikowania sytuacji. A życie jest skomplikowane. 

Trudno o tym pisać ogólnie, najlepiej byłoby na przykładach, takich, jak ten: https://youtu.be/NhFvXCVqkhM?t=1m50s (od 1 minuty 50 sekundy). Muzyka bez słów, więc ktoś powie, że jest świecka (w dodatku – jazz). U mnie wyciska łzy i jest oczywiste, że opowiada o Bogu. Ale inni stwierdzą, że absolutnie nie. Więc jak jest naprawdę?

Opublikowane w

Sprawiedliwość w rękach ludzi niebezpieczna

Przepraszam, że zanudzę Was wzmianką o pewnej „akademickiej” dyskusji, która jednak nie była akademicka niestety, a byłoby lepiej, gdyby taką pozostała.

Otóż w te wakacje przyszedł do mnie pewien człowiek i powiedział, że w jego okolicy, jego bracia w wierze nie przestrzegają pewnych zasad wiary. Ode mnie oczekiwał pomocy – na przykład zorganizowania grupy, która tam nadejdzie i wprowadzi zasady takie, jakie „mają być”, czyli „pomoże” zrobić „porządek”. Winien Wam jestem wyjaśnienie, że obaj jesteśmy w społeczności religijnej, która organizuje swoje życie na zasadach bardzo zbliżonych do demokratycznych. Wspólnota, która spotyka się razem na nabożeństwach, wybiera spośród siebie prowadzących nabożeństwa oraz osoby do innych, potrzebnych funkcji.

Wydaje się, że metody demokratyczne pozwalają na zaspokojenie potrzeb największej grupie ludzi. Lecz oczywiste jest to, że nie zaspokoją potrzeb wszystkich. W dodatku gdy wchodzi się na tak delikatny teren, jak wiara człowieka, sytuacja się komplikuje, bo czy w większości objawia się wola Boga? A co ma zrobić ktoś, kto uważa, że inni źle robią, mimo, że większość wokół niego ma inne zdanie? Może próbować „prosić o pomoc” kogoś spoza swojego zboru.

Dokonywanie interwencji za pomocą „zewnętrznych sił” wydało mi się czymś niestosownym, mówiąc delikatnie. W końcu nasza dyskusja oparła się o pytanie – co jest u Boga ważniejsze – sprawiedliwość, czy miłość? Ot i cała „akademickość” tej sytuacji, i byłbym szczęśliwy, gdybyśmy tylko na tym teoretycznym pytaniu się zatrzymali. Lecz niestety, kwestia dotyczyła praktyki życia i losów konkretnych ludzi. W takim sporze, jak to się zdarza, rozpoczyna się czasem „walka na miecze”, czyli na wersety biblijne. Usłyszałem cytat:

Podstawą Twego tronu sprawiedliwość i prawo;
Ps 89,15

A ponieważ nie byłem przygotowany do dyskusji (rozmówca zaskoczył mnie w korytarzu), nie miałem w zanadrzu żadnego kontrwersetu. Pozostało mi jedynie wewnętrznie przekonanie, że gdy zaczniemy wprowadzać „sprawiedliwość”, to nigdy nie dojdziemy do „miłości”, bo walka o sprawiedliwość zupełnie nas pochłonie i zniszczy w końcu. Że zaprowadzanie sprawiedliwości bez empatii, współczucia, prowadzi w efekcie do tego, co już było – stosów dla heretyków, polowań na czarownice i wypraw krzyżowych.

Dopiero dziś, zajmując się tłumaczeniem pewnego tekstu z rumuńskiego na polski, trafiłem na fragment, którego mi zabrakło. Bo skoro sprawiedliwość jest podstawą tronu Boga, to sam Bóg jest…:

Kto nie miłuje, nie zna Boga, bo Bóg jest miłością.
1 Jn 4,8

Mówiąc łopatologicznie – Bóg jest miłością, a tylko „siedzi” na sprawiedliwości 😉 Zresztą wystarczy przeczytać dokładnie argument mojego rozmówcy, bo brzmi on w całości tak:

Podstawą Twego tronu sprawiedliwość i prawo; przed Tobą kroczą łaska i wierność.
Ps 89:15

Otóż to: łaska. Wyobrażając sobie tę sytuację – zanim Bóg nadejdzie ze swoim tronem (sprawiedliwością), to przed nim pojawia się łaska. No i całe szczęście.

Opublikowane w

Czy jestem Świadkiem

Dziś zapytano mnie o opinię: co Świadkowie J. sądzą o in vitro. Odpowiedziałem, że nie wiem, nie jestem Świadkiem. I tu nastąpiło zdziwienie mojego rozmówcy.

Przypominam sobie, jak w liceum kolega mnie upominał – dlaczego nie chcę przyznać, że jestem Świadkiem? Wychodziłem na kogoś, kto się wstydzi swojej "przynależności". Na próżno tłumaczyłem, że nie jestem Świadkiem.

Do dziś widzę, że ten temat jest czarną dziurą w świadomości Polaków. "Jeśli jesteś wierzący i nie jesteś Katolikiem, to z pewnością jesteś Świadkiem".

Tymczasem przeglądnijcie dokument Wyznania religijne – Stowarzyszenia Narodowościowe i Etniczne (pdf). Na przykład od str. 30 jest lista wyznań ułożona według populacji. Świadkowie rzeczywiście są tam na trzecim miejscu, po Kościele Rzymskokatolickim oraz Prawosławnym. Ale dalej następuje lista kilkudziesięciu wyznań, z których większość jest chrześcijańska. Ale niewielu Polaków zdaje sobie z niej sprawę. Próżno o tym mówić – ludzie nie wiedzą, co to znaczy – "inne grupy", że "jest ich wiele" itd. Zresztą mam wrażenie, że sama obecność Świadków i to, że myślą inaczej niż "reszta", jest czymś dziwnym i tajemniczym, i jakby przekraczającym możliwość zrozumienia tego prostego faktu, że tak można.

Zabobony w stylu: "wy macie inne Pismo Święte"….. dowodzą nieznajomości tematu. Zresztą trudno rozmawiać o religii, gdyż temat przeważnie kieruje się w stronę różnic między grupami religijnymi, czyli w stronę czegoś, co można by nazwać polityką międzywyznaniową. Ludzie rozmawiają o tym – "jak się u was uważa, a u nas uważa się tak".

Tymczasem rozmowa o wierze ma sens wtedy, kiedy toczy się między dwoma ludźmi i rozmawiają tylko o swoich przekonaniach. W takiej rozmowie nie istnieje ponad nimi żaden kościół, żadna grupa, biskupi, starsi i tak dalej. Przed Najwyższym nie ma znaczenia, co sądzi o wierze mój proboszcz czy przewodniczący mojego zboru, tylko co myślę ja sam.

Mam wrażenie, że odruchowo oczekujemy od kapłanów i biskupów, żeby jako znający się na rzeczy załatwili to, co trzeba w naszym kontakcie z Bogiem. I może nawet nie wyobrażamy sobie, że Bóg istnieje niezależnie od każdego z kościołów i wyznań.

Ale to jest fantastyczne, że nikt nie ma monopolu na dostęp do Najwyższego. Nie potrzebujemy ludzkich pośredników, aby się do Niego zbliżyć. Wystarczy wziąć Pismo Święte, wszystko jedno przez kogo wydane, aby się o tym przekonać. Prawdziwy Kościół ma swoje miejsce w niebie, a jakaś formacja tu, na ziemi, będzie tylko lepszą lub gorszą jego imitacją. Nie ma obowiązku ślepego posłuszeństwa względem niej. Ona nie ma władzy nad duszą, nie ma władzy odpuszczania grzechów, reglamentowania przebaczenia, oskarżania, osądzania.

No ale kogo stać na samodzielność…….

Opublikowane w

Zapraszam na koncert :-)

27 sierpnia 2011, sobota, godz 18:00
Państwowa Szkoła Muzyczna II St. (Sala Koncertowa)

ul. Basztowa 9, Kraków


Przygotowujemy się do koncertu przez ten tydzień. Dziś na wieczornej próbie zabrzmiały przejmująco Soon I will be done with troubles of the world, czyli w moim tłumaczeniu – wkrótce będę miał gdzieś problemy tego życia… Oraz podobny mu w tematyce Swing low, sweet chariot coming for to carry me home (rydwan już mknie zabrać mnie stąd, do domu). Tak, obydwa utwory mówią o końcu tego życia… fantastyczne są….

Ale będzie nie tylko o śmierci 🙂 Jeden, do którego akompaniuję, daje wyraz sielance owiec na pastwiskach pod opieką Jego…. Lubię też renesansową muzykę do Psalmów…

A taki jest widok z mojego miejsca chórzysty – na dyrygenta:-)

Więcej informacji o repertuarze i samym chórze – tutaj.

Opublikowane w

Nie do pogodzenia (2)

Szanowni Państwo. Oczywiście! Każda osoba, która choć trochę docenia audytorium, ale również chce szanować samą siebie, nie może zignorować faktu, że poprzedni wpis na tym blogu, przez swoją lakoniczność, wymaga uzupełnienia, skonkretyzowania. Zabawa słowami to nie wszystko. Jednakowoż – czy kryje się za nimi jakikolwiek sens?

Otóż tego właśnie sensu, choćby w śladowej ilości, spodziewa się przekazać autor. Przytoczone dialogi dotyczą stron, które różnią się zasadniczo w kwestiach bardzo ważnych. Jednak – nie doszło między nimi do wystarczającej analizy tych kwestii. Zaobserwować można obawy, pewne blokady, można powiedzieć – powstrzymania – które zapobiegają temu, by je wyjaśnić, porozumieć się, mówiąc bardziej górnolotnie – przerzucić tę cienką nić, dzięki której będzie można potem przeciągać coraz grubsze i bardziej wytrzymałe powiązania.

Dialogi dotyczą tzw. skrzyżowania bezkolizyjnego (jak to nazywa mój przyjaciel, wieloletni społeczny analityk mechaniki ludzkiej duszy), czyli sytuacji, w której dwie osoby mają wrażenie, że nie znajdują żadnej wspólnej drogi, na której mogliby się spotkać. Pomimo godzin spędzonych na rozmowach, mimo prób podejścia od różnych stron i punktów widzenia – spotkanie pozostaje w sferze marzeń. Co dziwne i ciekawe zarazem – obie strony deklarują bardzo zbliżony światopogląd, te same wartości, tu: chrześcijańskie.

Tak, chodzi o platformę wiary. Wiary dwóch osób, które wyrosły w tej samej społeczności, liczebnie bardzo niewielkiej, a tym samym – mającej potencjalnie bardzo duże możliwości wzajemnego zrozumienia i komunikacji.

A jednak. Dialogi zostały napisane już po etapie wzajemnego wzburzenia, zaskoczenia i zdziwienia twierdzeniami drugiej strony, po etapie gorącej dyskusji, prób przekonywania, nawet walki – oceniania, osądzania, kategoryzacji. Doszło do momentu, w którym strony zdają sobie sprawę z obopólnej bezsilności wobec siebie nawzajem. Jako sukces jawi się jeszcze fakt, że pozostają we wzajemnej komunikacji, nawet jeśli przekazuje ona już tylko sygnały niewiele wykraczające poza nią samą.

Moja kuzynka cytowała mi wczoraj fragmenty z jednego z ostatnich numerów Tygodnika Powszechnego. Postawienie na miłość było tam skojarzone z możliwym poczuciem własnej bezsilności wobec osoby kochanej lub sytuacji z nią związanej. Ideał miłości – to nie walczyć, uznać własną bezsilność. Dlatego tak właśnie kończy się trzeci z dialogów.

Ośmieliłem się napisać recenzję własnego tekstu 😉 Jak to zwykle bywa, recenzja jest kilkukrotnie dłuższa niż sam tekst… Ale już trudno…

Opublikowane w

Listkiem

– Myślisz, że On istnieje?
– Nie wiem.
– Nie pytam czy wiesz, tylko co myślisz?
– To już raczej zapytaj mnie co czuję…
– No dobrze, to co czujesz…
– Czuję że… To byłoby… nieprawdopodobne, gdyby Go nie było.
– Hm. A jest prawdopodobne, że Go nie ma?
– No oczywiście, że jest. Ale to byłoby dość specyficzne. Dziwne, że tak powiem. Wydaje się mało możliwe, że Go nie ma. Choć właśnie "nie ma Go" – to byłoby bezpieczne stwierdzenie.
– Bezpieczne?
– No tak. Bo nie ma żadnego dowodu, takiego sensownego, niezbitego, bezstronnego, obiektywnego, że On jest. Więc skoro coś nie jest udowodnione, to nie powinno się twierdzić, że to coś istnieje. Czyż nie?
– No tak. Ale nie ma też niezbitego dowodu, że Go nie ma.
– No nie ma. Więc co teraz?
– Ja też nie wiem. Ale sobie myślę tak – czy On nie mógłby dać jakiegoś znaku? Kiwnąć najmniejszym palcem, albo pomachać jednym niepozornym listkiem, uformować jedną chmurkę – tylko dla mnie, nikomu innemu.
– Żebyś wiedział?
– Tak.
– No ale skąd byś wiedział, że to jest to?
– Wiedziałbym.
– Wydaje ci się.
– Wiedziałbym i już.
– No i po co ci taki znak, przecież dalej nie mógłbyś nikomu nic udowodnić, ani nawet pokazać.
– Ja wiem po co. Bo wtedy wszystko co normalne i zwykłe przestało by mieć sens. Mógłbym mieszkać pod mostem, żyć jak żebrak, gdziekolwiek, robić cokolwiek. Żyłbym tylko…
– …czekał?
– Tak. Nie! Tym bardziej – nie musiałbym już czekać.

Dziękuję Ci M. za to jedno zdanie 🙂
Opublikowane w

Przyjaciel…?

Kontynuując myśl sprzed siedmiu godzin. Dlaczego nie pomyśleć o Bogu jako o kimś bardzo bliskim, z kim można mieć kontakt bez pośrednictwa np. biurokratycznej machiny – bez podań, opłat "skarbowych", urzędników, mówiących – teraz zrobić to, potem tamto, i prowadzących za rączkę. Jezus uczył modlitwy "Ojcze nasz…", nie "władco nasz", "panie prezydencie", "najwyższy arcykapłanie" czy nawet "ojcze biskupie". Cytat ze świętego Piotra: Wszystkie troski wasze przerzućcie na Niego, gdyż Jemu zależy na was. To jest ktoś bardzo bliski, z którym nawiązuję osobisty kontakt. W tym kontakcie są moje radości, sukcesy, ale i moje błędy i najgorsze świństwa, które popełniłem. Nikt obcy nie wchodzi do tego kontaktu i nie dyktuje autorytatywnie, co i jak.

Pytają, czy można Boga uznać za bliską i dobrą osobę, podczas gdy nic nie robił w czasie tysiącleci rzezi, jakie ludzie zgotowali swoim niewinnym braciom. Odpowiedź nie jest oczywista… Z drugiej strony Bóg dopuścił, żeby z okrucieństwem zamordowano Jezusa. Nie tylko dopuścił, ale nawet Go tam posłał…

Wyłania się z tego wniosek, podejrzenie, że to życie… nie jest ostatnim, ani najważniejszym…