Kategoria: Duszy podróże

Opublikowane w

Zapomniana dolinka

Wśród osiedla położonego na górze, dużym pagórku, jest dolinka. Przecina ona stok pagóra, po jego północnej stronie. Na stromych zboczach rosną świerki. Zaczyna się niewinnie, jak wąwóz ukryty wśród zwykłych pól, jak wąska ścieżka, której kontynuacji nikt nie jest w stanie przewidzieć.

Dolinka układa się dziwnym trafem między wysokim zboczem z lewej strony, a skarpą z prawej. Na szczycie lewego zbocza stoi rząd domów, które miały ambicję na wille, gdyby ich właścicielom nie zabrakło funduszy na wykończenie. Na skarpie z prawej strony ciągnie się rząd garaży, blaszaków. Budżetowa wersja ambitnych marzeń. Gdzieś tam dalej, ponad blaszakami i za domami, leży się osiedle bloków, obejmujące górną część góry.

Dołem opadającej dolinki, którą może należałoby nazwać parowem, prowadziła ścieżka. Do czasu, gdy ktoś nią chodził. Gdy miał po co chodzić. U dolnego jej wylotu otwiera się lejkowato płaska łąka, zamknięta z drugiej strony ogrodzeniami prywatnych gospodarstw.

Dzieciarnia i nastolatki przychodzili tam zimą, gdy napadało więcej śniegu, pojeździć na sankach i nartach. Do wyboru były krótkie, ale bardzo strome zbocza, albo dłuższa trasa wzdłuż ścieżki. Pędzili w dół, dopóki starczyło prędkości, potem zatrzymywali się, odwracali i patrzyli w górę.

Nie było wyciągu, narty musieli zakładać na plecy, sanki ciągnąć sznurkiem albo brać pod pachę i wspinać się z powrotem. Jeśli chcieli znów zjechać. Nie było pośpiechu. Koniec zabawy wyznaczał i tak krótki, zimowy dzień.

W dwa tysiące osiemnastym roku dolinka ciągle jest, lecz trudno odnaleźć do niej wejście. Czy ktoś wykupił wokół niej teren? Czy właściciele blaszaków wyznaczyli ściśle swoje granice tak, że nikt nie może się przecisnąć? Czy ścieżka zarosła? Czy na dole, u wylotu dolinki, zrealizowano nowe inwestycje i łąka przestała istnieć? Śniegu podczas zim prawie nie ma. Czy ktoś jeszcze zjeżdża na nartach tam, gdzie nie ma wyciągów?

Opublikowane w

Janek kończy pracę o wpół do trzeciej

Janek kończy pracę na dziś. Robił to, co lubi, w większości, ale myślał jednocześnie, że mógłby robić coś ambitniejszego. Coś, co wymagałoby jego głębszej refleksji, uruchomienia delikatnych pokładów wrażliwości, wkroczenia na tereny, których jeszcze nie zna, ale których istnienie przeczuwa. Chciałby pracować nad czymś, co dosięgnie go bólem niezrozumienia, zmusi do pokory, ruszenia do przodu. Zmusi do opanowania paniki i rozpaczy, pojawiającej się w chwilach dezorientacji, samotności, bezradności. Ale te chwile, o ile zdobyłby się na pokorę, zawalczyłby o spokój, opanował roztrzęsienie i wychłodził wściekłe emocje, to te chwile przeniosłyby go do wieczności. Dotknąłby jej, odczuł może tylko przez chwilę, ale dla tej jednej i może małej chwili – warto. Opłaci się wdepnąć w chaos, zamęt, trwogę, nieporadność, przerażenie, by potem, nie do końca wiadomo kiedy, może już za godzinę, a może wieczorem, może następnego dnia, a może dopiero za tydzień, miesiąc, choćby nawet rok – odebrać, niechby na chwilę, niewątpliwe uczucie nieskończoności…

Teraz Janek pójdzie spać. Lecz zanim uśnie, albo żeby usnąć, włączy na swojej komórce film o tym, jak Hitler zaatakował Związek Radziecki. Nieprawdopodobne? Zaręczam, że tak będzie. Ale dlaczego, dlaczego? – zapytasz. Nie mam siły tego tłumaczyć, może nawet nie znam odpowiedzi. Może martwisz się, że Janek nie jest zdrowy na umyśle, że coś z nim jest nie tak, i nawet, jeśli tego teraz nie widać, to kiedyś Janek nie skończy dobrze. I tego nie wiem, nikt nie wie, sam Janek z pewnością.

Może najlepszą puentą będzie zdanie, że tak niewiele wiemy…

Opublikowane w

Wiatr po raz n-ty

Kochami wiatr. Nie, „kocham” to niedobrze powiedziane. Napisane. Niedobre określenie. Fascynuje mnie. Napędza. Może raczej zastanawia. Straszy mnie. Lubię przestrach. Lubię szum. Usypiam przy szumie. Przy tajemniczym szumie usypiam lekko przestraszony i bardzo zafascynowany.

Tak naprawdę cały dzień robię coś, nawet pracuję, czytam, oglądam, kieruję, planuję, piszę, idę, rozmawiam, odbieram telefony, wymyślam, kreuję nawet czasem, gram, ale tylko po to, żeby wieczorem, przed zaśnięciem, usłyszeć szum wiatru. Wtapiam się w niego, lecę wraz z nim i wydaje mi się nawet, że wiem skąd razem przylecieliśmy, i dokąd chcemy zmierzać.

Wiatr pozwala zapomnieć o tym, że jestem kiepski i żyję coraz bardziej marzeniami. Że nie jestem najlepszy dla ludzi, choć staram się robić takie wrażenie. Że nie umiem robić prezentów, a tylko czasem pomogę komuś w czymś, prawie bezinteresownie. Że użalam się nad sobą tak jak teraz.

Wiało, kiedy zaczynałem pisać, przynajmniej takie miałem wrażenie. Lecz teraz, za oknem, zdaje się, ucichło. I myśl się kończy. Trudno… Może uda się usnąć bez wiatru. Nasunąć na uszy kaptur lub czapkę, ciasno, wtedy szum się pojawia, blisko, bardzo blisko, może nawet w samej głowie. A z nim uczucie spokoju.

Opublikowane w

Sączy się zapach, ciągnie cienka nić

Leżę, nie mogę usnąć. Za długo pracowałem, mózg nie chce zwolnić. W ciemności na ścianie miga światło przenikające zza okna. Gaśnie i zapala się w rytm jakiejś gałęzi, która stoi na drodze światła ulicznej latarni. Wspomnienia, masa wspomnień. Teraz akurat – gorącego lata, rozpalonego asfaltu, roweru z przerzutkami, trzydzieści lat temu. Zapach szybkiej jazdy rowerem jest inny, niż podczas spaceru czy pieszej wędrówki. Zapach, który się odkryło przy pierwszej, tak długo wyczekiwanej  wyprawie, przez las, pole, wieś, rynek, wzdłuż strumienia, przez osiedle.

 

Już wiem, że nie starczy mi tego życia, by złapać moją cienką nić. Nie bardzo wiem, gdzie ona jest, wyczuwam, że coś jest na rzeczy, leży niedaleko, przechodzi bokiem przeze mnie, ale nie wiem dokładnie gdzie. Nie mogę jej chwycić. Za wiele rozsypanych szczegółów, za mało czasu, by ułożyć układankę. Brak determinacji, by odrzucić to, co drugorzędne. Uwikłany.

drzewko
Opublikowane w

Nosek

Zobaczył ją kiedy przeszła ulicę na przejściu dla pieszych. Brunetka, średniego wzrostu, może dwadzieścia trzy lata. Twarz raczej wąska, biała, ciemne oczy, lekkie piegi, drobna bródka. Ale zaciekawił go jej nos. W zasadzie nosek. Niewielki. Lekko podgięty do góry na końcu, bardzo delikatnie.

Już gdzieś widział taki nosek i teraz nie dawało mu to spokoju. Chciał się lepiej przyjrzeć, ale na przeszkodzie stał czas. Brak czasu. Kobieta, dziewczyna, szła z przeciwnej strony, zaraz go minie, po czym zniknie w głębi ulicy, wśród tłumu dziewczyn i mężczyzn. Miał więc może… dwie, trzy, może cztery sekundy? Im była bliżej, tym więcej mógł zobaczyć, ale tym większą prowokował osobliwość, z pewnością ją dziwił, bo kobiety dostrzegają takie nieco dłuższe spojrzenia. Dostrzegają tym bardziej całkiem długie spojrzenia, albo serię krótkich spojrzeń, po każdym z nich wiadomo, że będzie następne.

Kobiety nawet nie muszą tych spojrzeń widzieć, czują je, stojąc czy idąc tyłem do obserwatora, czują na przestrzał szerokiej ulicy, przez szybę tramwaju lub kawiarni, zza płotu, z taksówki, jadąc rowerem. Kobiety o tym spojrzeniach po prostu wiedzą.

Tak więc mając trzy, co najwyżej cztery sekundy i wiedząc, że dziewczyna i tak już zauważyła, że on…, że patrzy, że nie jest jak inni przechodnie, postanowił grać va banque i patrzeć po prostu. Tyle, że nie obleśnie, sprośnie, nieprzyzwoicie czy nieobyczajnie, patrzeć zwyczajnie, jak tylko najzwyczajniej mógł, patrzeć do ostatniej chwili, do momentu, gdy się miną, bo oglądać się za nią nie było sensu, bo i tak nie zobaczyłby już jej noska… No chyba…! Chyba że ona też by się odwróciła…

Co ona mogła począć w ciągu paru sekund, mogła spojrzeć na niego spojrzeniem wybranym z całej gamy spojrzeń, od obojętności, znudzenia, zaskoczenia, zdziwienia, do zainteresowania, uśmiechu, może… nadziei. Ale on nie chciał wzbudzać żadnego z tych uczuć, w ogóle uczuć, nie chciał jej przeszkadzać, niepokoić, nie chciał być zauważony, chciał tylko przyglądnąć się noskowi, którego już kiedyś widział, pewnie na innej twarzy, u kogoś zupełnie innego. I na sekundę przed tym, jak się minęli poczuł, że jest jej wdzięczny, bo udała, że o niczym nie wie, niczego nie czuje, nie widzi go, a jednak jej twarz na chwileczkę znieruchomiała, patrzyła przed siebie w ten sam punkt, o jeden moment za długo.

Może opowie komuś potem, albo napisze na blogu, że jeden facet molestował ją spojrzeniem. No trudno. Ryzyko. Pomyślał, że przeprasza, nawet jeśli ona nigdy nie usłyszy przeprosin, nawet się ich nie domyśli.

Opublikowane w

Z mgły wyłaniają się ledwo kształty

Nadeszła mgła i jesienny zapach chłodniejącego powietrza, wyłaniający się z mroku. Ten zapach można poznać wszędzie, zawsze, z zamkniętymi oczyma. Z mgły wyłaniają się ledwo kształty, wspomnienia sprzed lat. Zamglony krajobraz Krakowa, uliczki na Dąbiu, po obu jej stronach ciągnęły się przyklejone do siebie domy. Nie było dwóch takich samych.

Albo jesienna mgła i chłodniejące powietrze w małym miasteczku. Kilkuletni dzieciak nie mógł usnąć wieczorem. Jak to było, że przejeżdżające auta omiatały pokój snopem światła, który kładł się na ścianach i suficie, przebiegał szybko i znikał. Dziś auta przejeżdżają, a snop się nie pojawia.

Z mgły wspomnień wyłania się sala w szkole muzycznej, na zajęciach historii muzyki. Dwudziestolatek, który siadał w przedostatniej ławce, nie wierzył, że uda mu się zdać egzamin końcowy. Czasem i teraz, po dwudziestu kolejnych latach, nawiedza go sen, że znów siedzi tam, słucha, notuje, ma zeszyt zapisany, ale zdania, wiadomości, nazwiska, daty, nie układają się w żaden ciąg, który mógłby zapamiętać. Któregoś roku grono nauczycielskie wydało zestaw kaset z utworami obowiązkowymi do słuchania. Palestrina, Orlando di Lasso, Gomółka. Historia muzyki wreszcie ożyła. Kasety kopiował i ręcznie opisywał któryś z nauczycieli, pełen idei i zaangażowania w edukację młodzieży. Dwie takie kasety leżą jeszcze na półce, choć nie ma już ich na czym odtwarzać.

Inny sen to koszmar z fakultetu matematyki. Student drugiego roku, po historii muzyki, pędził na uczelnię techniczną, na wykłady z rysunku technicznego, materiałoznawstwa, matematyki. Ta matematyka powracała potem przez lata. We śnie, w którym, jak to bywa w niektórych snach, bohater jest przekonany, że tkwi właśnie tam, gdzie śni, i że wcale to nie jest sen, tylko najprawdziwsza rzeczywistość. I właśnie minęła połowa semestru, a on tej matematyki ni w ząb nie przyswoił. Fascynowała go, rozumiał ją, ale nie umiał liczyć. Nie pokonał tej bariery, którą zdobyć można tylko mrówczą pracą, ale nawet pracy zacząć nie mógł, bo choć ideę rozumiał, to znaczki, wzory, równania, stawiały przed nim zacięty opór. Ot, może nie tyle leń, co po prostu filozof, a nie matematyk czy naukowiec.

We mgle przeszłości zatarły się korytarze, przejścia, fasady budynków, z wyjątkiem niektórych. Dobrze zapamiętanych, wyraziście, sytuacji. Dziesiątek sytuacji, w których udało się przepchną, popchnąć naprzód kolokwium, zaliczenie, wpis do indeksu, egzamin. Jeszcze teraz śni mu się czwarty rok, albo piąty, i w tym śnie jest całkiem przekonany, że zaliczenie studiów nie może stać się prawdą.

Wszystkiemu winna jednak mgła. Już wtedy kusiła zamazywaniem kształtów, rozpraszaniem światła ulicznych lamp, była taka jedna lampa, gdzieś tam na ulicy Portowej, w jedną zimową noc, gdy minus trzynaście ścięło wodę na ulicach, i równowagę trudno było utrzymać na rowerze. Życiu człowieka towarzyszy mgła, gdyby mógł podsumować skąd przyszedł, jak to kiedyś było, i dokąd idzie…

Opublikowane w

Wieczór o 19.00

Wieczór zapadł o 19.00, przyspieszony przez grubą warstwę chmur, która nadeszła długą ławą, jak cięta nożem, i przesłoniła słońce na godzinę przed zachodem. Wraz z nią nadbiegł wiatr. Zaszumiały drzewa nad boiskiem piłkarskim, obok szkoły. Potem przez godzinę nie przestawały szumieć, w ciemniejącej atmosferze.

Antek siedział w samochodzie, donikąd się nie spieszył. Uchylił dwie szyby, na przestrzał, na tyle, by wpadający wiatr grał na ich krawędziach zawodzącą melodię. Przez okna widział budynek szkoły, jego coraz ciemniejszą bryłę, chwiejące się wysokie konary na tle coraz bardziej mrocznego brudnym granatem nieba. Szum tamtych liści, na zewnątrz, mieszał się z bliskim zawodzeniem. Pomyśleć, że jeszcze trzy miesiące temu, jak było to niedawno, o tej porze dnia spadał z nieba blask, ze wszech stron. A teraz dzień przedwcześnie zamiera, nie czekając od nikogo kondolencji.

Opublikowane w

Gorączka

Antek czują ją blisko, w piersi. Gdy bierze czasem nową książkę, albo otwiera program do animacji, zakłada nowy projekt, wchodzi na ulicę, na której nigdy nie był… Przeczuwa, że za chwilę coś się pojawi, wydarzy. Coś odsłoni się, wychyli zza kantu biurka, zza drzwi pokoju, zza znaku drogowego, budki z gazetami. To coś jest blisko, nowe, oczekiwane, tajemnica, której poszukiwał, która była mu potrzebna do czegoś, bardzo potrzebna, zapewne do dalszego ułożenia układanki. Jakiej dokładnie układanki, tego Antek nie wie, bo nie wybiega dalej wzrokiem ani wyobraźnią, a układanka jest szeroka i długa, sięga poza horyzont tam, z przodu, i niknie za horyzontem, tam skąd przyszedł Antek. 

Grzebanie się tu i teraz, w kawałkach codziennych puzzli, jest nudne i wyczerpujące, można się z nim jakoś zaprzyjaźnić, pogodzić, uznać za konieczne, wszakże pod tym warunkiem (!), że co jakiś czas, w dłonie, pod stopy, spadnie od strony nieba, wyłoni się z mgły, ten jeden fragment, inny niż wszystkie codzienne, którego będzie można włożyć w od dawna puste miejsce. Miejsce, które razi beznadziejnością, jałowizną, otępieniem, nie dające spokoju, uwiera w pamięci nawet w wolnych chwilach w ogrodzie lub w parku, nad jeziorem, w górach, i w snach przede wszystkim.

Rozumiecie teraz tę gorączkę? Pali. Antek czasem nie jest pewny, czy to nie choroba jakaś i gorączka trzydzieści dziewięć stopni, ale zgodziłby się i przyjął i chorobę, byle ten puzzel się objawił. Ryzykant z Antka, tak by powiedziało wielu ludzi, tak by powiedziała jego dziewczyna, gdyby miał dziewczynę. Tym bardziej by tak powiedziała, gdyby miał jeszcze dzieci, bo skoro nie żyje sam, to powinien być odpowiedzialny. A odpowiedzialność to nie szukanie jakichś puzzli, tylko nienarażanie rodziny na zajmowanie się chorym Antkiem, podczas gdy codzienność stoi w miejscu.

Czy Antek ma dziewczynę i ma dzieci? No ma… Powraca więc do codzienności i układając zwykłe puzzle na tyle sobie pozwala, że zagląda czasem za kant biurka, albo za okno, albo wdepnie, po drodze do pracy lub sklepu, na kawałek ulicy, na której jeszcze nigdy nie był. Wyciąga wtedy termometr z bocznej kieszeni małego, codziennego plecaka. I nie pozwala sobie na więcej niż trzydzieści siedem i pół.

Opublikowane w

Bać się pisania

Mam do napisania tekst. Na zamówienie.

Siadam. Coś idzie. Nie idzie. Próbuję, zmieniam. Piszę strumieniem, tak u mnie trzeba, napisać jak najwięcej, zanim włączy się mechanizm blokady.

Wstaję do szafki, tam na półce, z tyłu, jest napoczęta czarna czekolada. W połowie drogi zdaję sobie sprawę, że tę samą (prawię tę samą) myśl można zapisać na dziesiątki sposobów, na kilkunastu poziomach. Oblewa mnie chłód, zdaje się, przerażenie: to niemożliwe, żebym coś sensownego napisał. Choćby statystycznie rzecz biorąc – to niemożliwe… Jak wśród tej gmatwaniny znaleźć drogę, sklecić jedno z drugim, pomijając to, co do siebie nie pasuje…

Jedyne teraz wyjście, to zagryzając pośpiesznie czekoladę dopaść klawiatury i pisać dalej. Pisać, nie myśląc o niczym, o molochu języka, do którego nierozważnie ośmielam się zbliżyć. Który próbuję podkopać, bo wejść wejściem, nawet pobocznym, nie jestem godzien. Ja, myszka, szczur, kret, partyzant literatury, samozwaniec, uzurpator, ignorant, banita, wyrzutek. 

Podchodzę do giganta tyłem, bo jego widok, jego świadomość, obali mnie. Może mnie nie zauważy, jeszcze tym razem, dopóki nie czuję ne plecach jego cienia nie rzucam się do ucieczki.

Opublikowane w

Z całego dnia

Z całego dnia powietrze właśnie teraz stygnie. Mijane przystanki, opustoszałe tramwaje. Ławka na nocnym skwerze śmierdzi piwem. Asfaltowej drogi czterdzieści kilometrów. Czym jest dom, czy tylko łóżkiem. Oczy bolące, odwracają się od komputera.

Szum aut na dalekiej obwodnicy niesie stygnące powietrze. Szum w którym, przeświadczenie mi mówi, ukryty powinien być sens. Istnienia. Aut. Opon samochodowych. Skoro aut, opon, asfaltu i obwodnicy w ogóle, to i mój sens. Tego co robiłem dzisiaj. Próbuję go właśnie odgadnąć, zanim usnę. Ostatnie chwile.